Dla zwierząt antropocentryczny świat jest więzieniem i klatką tortur, gdzie są bezgraniczne eksploatowane. Odbieranie im podmiotowości jest widoczne również w kolekcjonerstwie. W kolekcjach zwierzęta stały się artefaktami – zakonserwowanymi, wypreparowanymi, wypchanymi, przypiętymi. Oczywiście, takie kolekcje są dla ludzi źródłem wiedzy, przyczyniły się do rozwoju nauki, jednak, aby one powstały zwierzęta trzeba było zabić lub zniszczyć. Ten aspekt kolekcjonerstwa świetnie opisała prof. Renata Tańczuk w eseju „Groza kolekcji naturaliów”:

„Zadawanie śmierci i cierpienia zwierzętom jest fundamentem kolekcji fauny. Ten fakt sprawia, że ich budowanie, ale i oglądanie stawia przed nami pytania o etyczny wymiar kolekcjonowania, stawia też kwestię moralną dotyczącą zasadności uśmiercania istot żywych w celach naukowych i edukacyjnych.”

Wśród kolekcji stworzonych przez niektóre bohaterki Archiwum Historii Kolekcjonerek, także znajdują się zwierzęta. Księżna Anna Paulina Jabłonowska z Sapiehów, twórczyni niezwykłej multikolekcji, miała zakonserwowane owady, gady, wypchane ptaki i czworonogi. Paulina Dzieduszycka z Działyńskich kolekcjonowała muszle, skorupy mięczaków, szkielety gąbek, szkarłupni. Michalina Isaakowa do swojej entomologicznej kolekcji zbierała motyle, cykady, chrząszcze, modliszki, ważki, świtezianki, również ptaszki. Cecylia Chrzanowska z Gilewiczów, kolekcjonerka łyżek, miała łyżki m.in. z kości zwierząt, żółwich skorup, muszli. Irena Stasiewicz – Jasiukowa kolekcjonując nietuzinkowe pisanki, kolekcjonowała wydmuszki jaj.

Uśmiercanie zwierząt jest narzędziem do budowania kolekcji zoologicznej i wiąże się z definiowaniem podmiotowości zwierząt. Nie wiadomo, czy i jakie modyfikacje w tworzeniu swoich kolekcji wprowadziłyby przywołane kolekcjonerki. Ich praktyki kolekcjonerskie odpowiadały czasom w jakich żyły.

Obecnie już nie można nie dostrzec skali i nieodwracalności zniszczeń natury wywołanych dominacją człowieka. Czy w tych warunkach granice kolekcjonerskiej etyki zmienią swój zakres? Czy wciąż będzie w nich miejsce na kolekcjonowanie zwierząt?

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *